Kaitito
Tīmoti Kāretu

1937 -
I whānau mai ai a Tīmoti Karetu i te tau 1937, he uri ia nō Ngāi Tūhoe rāua ko Ngāti Kahungunu. He mātanga ia o te reo Māori, he tohunga tito waiata, he tohunga hoki ia ki ngā waiata me ngā haka a tāua, a te Māori. Ka mutu, e mōhiotia whānuitia ana ia ki ngā tōpito o te ao mō tāna whakapeto ngoi ki te whakarauora i te reo Māori.
Ngā waiata a te kaitito
-
Whakaipuipu
Whakaipuipu mai rā te moana kei waho e
haere tonu
E āki kau ana ki Te Toka-namu-a-Mihi-marino
Ki uta rā, ki Pākirikiri e
Ko te rite o te wai kei aku... -
E nanawe ake ana i ahau
E nanawe ake ana i ahau
haere tonu
Te aroha, te mamae, te pōuri
Ki te ngako, ki te matū
O te ao Māori
5 E ngaro nei, e ngaro nei
Ki... -
E noho ana
E noho ana i te ranga māheuheu
haere tonu
Ka titiro whakarunga ki ngā whetū o te rangi
Āritarita noa , āritarita noa
Engari tē riro mai ki te kapu...
E noho ana
Ngā Kupu
E noho ana i te ranga māheuheu
Ka titiro whakarunga ki ngā whetū o te rangi
Āritarita noa , āritarita noa
Engari tē riro mai ki te kapu o taku ringa e
5 Ko te rite ki ngā taonga a ōku tīpuna
E kōrerotia nei i te ao, i te pō, i te ao, i te pō
Āe rānei te mau i ahau
Āe rānei te ngaro
ki te pō, oti atu
10 Whakapakari nei au, te rangatahi, ki te pupuri
Me te maumahara anō hoki ki tā Apirana i kī ai
'Me mātua whare whakairo ka kīia te marae he marae,
Me mātua kōrero Māori te tangata e kīia ai he Māori'
Anei taku whakahoki ki a koe, e koro e,
15 Ahakoa ko te ātārangi noa iho o te whenua kei ahau
Ahakoa te reo kāore i ahau
Kei te oho taku mauri, kei te oho taku wairua
Kei te rongo tonu au i te wehi, kei te mau tonu taku mana,
Me pēhea kē atu hoki?
20 Ko au nei rā te whakatinanatanga o aku
tīpuna e moe mai rā i Paerau.
Anei rā taku Māoritanga e mau nei i aku kanohi
E mau nei i taku tinana, arā, ko taku kiri parauri
Kia whakataukī ake ahau
25 'E kore e hekeheke, he kākano rangatira'
Tihē mauri ora!
NgÄ whakamÄrama
He ngeri tēnei i titoa i runga i te whakahau a ngā akonga kia āta titoa he ngeri mā rātou ake. I waiho e rātou hei ngeri ki ngā whakataetae nui o te motu i tū nei ki Ākarana i te tau 1981.