Kaitito

Tīmoti Kāretu

Tīmoti Kāretu

1937 -

I whānau mai ai a Tīmoti Karetu i te tau 1937, he uri ia nō Ngāi Tūhoe rāua ko Ngāti Kahungunu. He mātanga ia o te reo Māori, he tohunga tito waiata, he tohunga hoki ia ki ngā waiata me ngā haka a tāua, a te Māori. Ka mutu, e mōhiotia whānuitia ana ia ki ngā tōpito o te ao mō tāna whakapeto ngoi ki te whakarauora i te reo Māori.

Pānui tonu

Ngā waiata a te kaitito
Te Ipukarea

He aha rā kei te tau o taku ate?

  • Kaitito: Tīmoti Kāretu,
  • Tau: 1988
  • Momo: Haka - Ngeri
  • Namatoro: KAR006

Ngā Kupu

       Kaitātaki: He aha rā kei te tau o taku ate e haehae ake nei?

       Katoa: Ko te mamae ki te ngaro o taku reo!
       Warea kē ana ngā whakahaere Māori o te motu
       Me te iwi whānui hoki
5     Ki te reo o tauiwi!
       Me pēhea kē hoki e ora ai ki te whērā?
       E kore e ora i ngā kōhanga reo,
       Te Ātārangi, ngā kura reo rua, ngā whare wānanga
       Eaoia mā te kōrero tonu!  Mā te kōrero tonu!
10   E tātou, e te ao Māori, e tau nei
       Kāti rā te toupiore, te māikoiko
       Kei riro kē mā te Pākehā tō tātou reo e pupuri.

       Takatū ake!  Takatū ake!
       Takatū ake kia whai kiko ai te kōrero,
15   'Tōku reo, tōku ohooho,
       Tōku reo, tōku māpihi maurea,
       Tōku reo, tōku whakakai marihi'
       Aue!  Aue!  Aue!  Te mamae ki taku taonga e!
       Hei!

Ngā whakamārama

Ko te urupounamu o te ngākau me pēhea kē rā te reo Māori e ora tonu ai?  Ko te urupare mā te kōrerotia tonutia e te tangata - kāore he oranga i tua atu!  Koinei te whakawātea i ngā whakataetae nui o te motu i tū ki Whangārei i te marama o Whiringa-ā-nuku i te tau 1988.