Kia kaha ngā iwi
Kaitito
Pēwhairangi, Te Kumeroa Ngoingoi (Ngoi)

1921 – 1985
I whānau ai a Te Kumeroa Ngoingoi Ngawai ki roto o Tokomaru i te 29 o Hakihea, i te tau 1921. E mōhiotia ana ia e ōna hoa, ko Ngoi. Ko Hori Ngawai rāua ko Wikitoria Te Karu ōna mātua, nō Tokomaru tōna matua, nō Ngāti Koi, nō Hauraki tōna whāea, ā, tokorima ngā tamariki, ko Ngoi te mātāmua. I tupu ai a Ngoi i roto i ngā tikanga o te hāhi Ringatū, ka mutu, nā ōna whanaunga, nā Huka Pohaera rāua ko Raiha Kamau ia i whāngaihia ki roto o Waiparapara. Ko tōna matua, he tangata kaha ki te mahi, ka mutu, he minita hoki ia o te hāhi Ringatū, ā, i tino tautokona e ia te Kotahitanga - tētahi kaupapa i tautokona hoki e Ngoi.
Ngā waiata a te kaitito
-
Ko au
Ko au he manu
Ka tū ka rere maiHe tau, he tau nā
Ka hoki mai anō5 Ki te āwhina auē
haere tonu
Ngā taonga aroha
Hei... -
E tū tautoko noa
E tū tautoko noa
Ngā tumanako e
A te ngākau māhaki
Te hautū ake nei5 Kua honohia nei e
haere tonu
Tātou i tēnei rā
I... -
Hei konei rā
Hei konei rā
haere tonu
Ka hoki au
Ki te kāinga e
Tēra te wā
5 Ka kite anō
Tātou i a tātou katoa
Nā te aroha
I...
Kia kaha ngā iwi
Ngā Kupu
Kia kaha ngā iwi pupuritia
Ngā purapura i mahue mai rā
Kua ngaro rātou mā ngā rangatira
Hei mātorotoro mai i a tātou
5 Kāore he tirohanga kē e te iwi
Ko ngā marae hei awhi mai
Taku Māoritanga mana motuhake
Hei pou tokomanawa
He rau aroha nō tua whakarere
10 Nō aku tīpuna e
Nō aku tīpuna e
Tuakina mai rā ngā akoranga
Hei mātauranga mō te rangatahi
Oranga tinana i tēnei wā e
15 Ko ngā marae hei awhi mai
I te mahanatanga o ngā whakaaro
O aku mātua e
Taku Māoritanga mana motuhake
Nō aku tīpuna e
20 Nō aku tīpuna e
NgÄ whakamÄrama
He Waiata-ā-ringa tēnei. I titoa e Ngoi te waiata nei i te tau 1967 mō te kapa haka, Te Hokowhitu-ā-Tū. Nā rātou tēnei i waiata i ngā whakataetae kapa haka a Tamararo i tū ki Kirikiriroa. I eke te rōpū nei ki te turanga tuatahi mō te whiringa waiata-ā-ringa.